Onlangs las ik het boek ‘je bent niet je brein’ van Jeffrey M. Schwarts en Rebecca Gladding. Beide zijn deskundig op het gebied van de neurowetenschappen. Zij beweren dat wij door ingesleten gewoontes (patronen) die we ons hele leven al hebben, slaaf zijn aan ons BREIN. Gelukkig beweren zij ook dat onze ontwikkelde patronen weer af te leren zijn door nieuwe gewoontes.
Ons brein
Ons brein bepaalt voor een heel groot deel ons succes en/of je falen. Ons brein heeft namelijk invloed op onze gedachten, eigenwaarde, vaardigheden , verlangens en ons doen. Zolang het goed voelt is er niets aan de hand zou je zeggen. Het wordt pas verwarrend en pijnlijker als ons brein ons ertoe dwingt om geestelijk of emotioneel een kant op te gaan die we liever niet kiezen, dingen te doen op een manier die niet bij ons passen of die we eigenlijk niet willen doen. Op die manier verliezen we ons ware zelf. Toch is het verbazingwekkend hoe vaak dit bij ons gebeurt. Hoe zoiets werkt is te verklaren door het volgende. Wij hebben eigenlijk allemaal te maken met misleidende boodschappen[1] in ons brein die ons denken zijn binnengedrongen en daarmee onze gedachten, lichamelijke gewaarwordingen, gedrag en daarmee ons leven bepalen. Die misleidende boodschappen worden ook wel spinsels in ons hoofd genoemd. Kortom ons brein heeft een grote invloed op ons leven. Maar alleen als we het ook toelaten. Gelukkig kunnen we de invloed van de spinsels in ons brein zodanig trainen dat het in ons voordeel gaat werken. Dit doe je door de misleidende boodschappen succesvol te ontmaskeren, positief gedrag te vertonen en je aanpassingsvermogen te vergroten. Daarmee kom je in je kracht te staan! Dat klinkt eenvoudiger dan in werkelijkheid het geval is.
Doorbreek gewoontes met mentale lenigheid
Niets is vervelender dan dat je brein je in de greep heeft door allerlei spinsels in je hoofd. Je kent dat wel van die gedachten als: als ik het niet goed doe dan loopt alles in het honderd (doemdenken), ik zou in staat moeten zijn om al dit werk te doen en ook nog voor mijn gezin te zorgen (ik-moet uitspraken), mijn collega werd een beetje kort af toen ik zei dat ik het niet mooi vond. Hij zal dus wel boos op me zijn of niet meer met me willen omgaan (gedachten lezen), etc. Als je deze spinsels voor waar aanneemt bestaat het gevaar dat je alleen oog hebt voor zaken die niet goed gaan of gevaarlijk zijn en voor tekortkomingen, onvolkomenheden, etc. Sterker nog je kunt er zelf in gaan geloven waardoor je niet meer in staat bent er weerstand tegen te bieden. Zo houd jij je zelf in de greep. Je zit in een vicieuze cirkel en zal er niet snel uitkomen. Zonde!
De kunst is om deze vicieuze cirkel te doorbreken. Dat kan met behulp van een vierstappenmethode[2]. Deze methode biedt je handvatten om in verschillende situaties op een kundige manier met je leven om te gaan. Veel misleidende boodschappen zijn er gedurende ons leven ingeslopen. Zij komen niet van onszelf.
Vier-stappenmethode:
Stap 1. Herbenoemen
Stel vast welke misleidende boodschappen in je brein (spinsels in je hoofd) krijgt en wat de bijbehorende onprettige gewaarwordingen zijn: zeg wat ze werkelijk zijn.
- Ga even in alle rust na welke misleidende boodschappen er in je brein rondgaan. Bijvoorbeeld: ik ben niet goed genoeg, er is iets mis met me, ik heb geen vat op mijn leven, ik had dat moeten doen, niemand vind mij aardig, etc.
- Probeer te ervaren wat onprettige gewaarwordingen zijn door deze boodschappen. Bijvoorbeeld: bezorgdheid, transpireren, verdriet, vermoeidheid, buitensporige boosheid, vlinders in je buik, etc
- Neem even de tijd om te beoordelen welk gewoontegedrag je vertoont als reactie op de onaangename gewaarwordingen. Bijvoorbeeld: winkelen, geld uitgeven, roken, veel eten en drinken, te veel piekeren over situaties of problemen, mensen, plekken of gebeurtenissen vermijden, etc.
Stap 2. Herkaderen
Verander de manier waarop je tegen de misleidende boodschappen van je brein aankijkt. Zeg waarom deze gedachten, neigingen en impulsen je lastig blijven vallen. Het zijn misleidende boodschappen van je brein. Ze hebben niets te maken met wie je werkelijk bent, ze komen van je brein.
Stap 3. Herfocussen
Richt je aandacht op een activiteit of mentaal proces dat heilzaam en productief is. Ook al zijn de misleidende neigingen, gedachten, impulsen en gevoelens nog steeds in je aanwezig en vallen ze je nog steeds lastig.
Stap 4. Herwaarderen
Doorzie de ware aard van je gedachten, neigingen en impulsen. Het zijn gewaarwordingen die veroorzaakt zijn door misleidende boodschappen van je brein. Ze zijn niet op de werkelijkheid gebaseerd en hebben weinig tot geen waarde. Ze moeten uit je gedachten worden gezet en geen aandacht krijgen.
Met behulp van deze vier stappen leer je hoe je je aandacht op een heilzame manier kunt richten zodat je je brein opnieuw traint en tegelijkertijd je ware zelf ondersteunt en meer in je kracht komt te staan!
1] Misleidende boodschappen in je brein zijn elke onjuiste of onnauwkeurige gedachte en elk nutteloze of afleidende impuls, drang of neiging die je in je leven van je echte doelen en intenties afhoudt aldus J.M. Schwartz en R. Gladding (2012)
2] Je bent niet je brein: J.M. Schwartz en R. Gladding (2012)